Xây dựng đề kiểm tra theo định hướng thi tốt nghiệp THPT năm 2025
I. Phân tích đặc điểm, cấp độ, năng lực của dạng câu hỏi trắc nghiệm đúng/sai trong đề minh họa 2025
ĐỊNH DẠNG CÂU HỎI
– Đây không phải là dạng câu hỏi đúng/sai truyền thống; trong đó, thí sinh phải lựa chọn một trong hai phương án trả lời để khẳng định nhận định đó là đúng hay sai.
– Theo định dạng mới của Bộ GD&ĐT, có 4 câu hỏi, mỗi câu hỏi gồm bốn lệnh hỏi nhằm đánh giá toàn diện hơn về một vấn đề bao gồm 4 ý (a, b, c, d) có mức độ tư duy tăng dần.
– Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 4. Trong mỗi ý a,b,c,d ở mỗi câu, thí sinh chọn đúng hoặc sai.
-Bốn lệnh hỏi này tạo thành 1 câu hỏi thi nhằm đánh giá toàn diện hơn một vấn đề trong 4 ý a, b, c, d có mức độ tư duy tăng dần.
-Mỗi năng lực hoặc thành phần cụ thể của năng lực đều có nhiều biểu hiện, câu hỏi TN đúng, sai nhằm đánh giá những biểu hiện của 1 năng lực hoặc các thành phần của năng lực đó.
-Vì vậy khi XD câu hỏi ở phần II này, GV cần nhận thức rõ các biểu hiện của năng lực hoặc thành phần năng lực mà mình muốn đánh giá thông qua việc khai khác 1 ND (kiến thức, kĩ năng) hoặc kết hợp nhiều ND câu hỏi. Câu hỏi thuộc phương thức này bao gốm 4 lệnh hỏi về một vấn đề hoàn chỉnh theo mức độ năng dần của cấp độ tư duy.
Mức độ tư duy tăng dần có thể như sau:
1. Lệnh hỏi nhận biết: Định nghĩa vấn đề và chỉ ra các yếu tố chính liên quan đến vấn đề.
2. Lệnh hỏi phân tích: Phân tích các yếu tố và tương quan giữa chúng để hiểu rõ hơn về vấn đề.
3. Lệnh hỏi đánh giá: Đánh giá các khía cạnh và hậu quả của vấn đề, đưa ra nhận định và đánh giá chính xác.
4. Lệnh hỏi đề xuất giải pháp: Đề xuất các giải pháp khả thi và có tính ứng dụng để giải quyết vấn đề.
Ví dụ về 4 mức độ tư duy tăng dần
Trong công nghiệp, ammonia được sản xuất dựa vào phản ứng thuận nghịch giữa nitrogen và hydrogen trong thiết bị kín theo phương trình phản ứng
a. Phản ứng (1) là phản ứng thu nhiệt.
b. TRong phản ứng giữa N2 và H2 thì N2 vừa là chất oxi hóa, vừa là chất khử.
c. Khi phản ứng đạt trạng thái cân bằng thì trong thiết bị sẽ có các khí N2, H2 và NH3.
d. Nếu giữa nguyên áp suất và làm lạnh thiết bị thì khí NH3 sẽ hóa lỏng đầu tiên do nhiệt độ hóa lỏng của NH3 là rất lớn.
II. Đề ra cách xây dựng câu hỏi đúng/sai
1. Xác định mục tiêu đánh giá: Trước khi tạo câu hỏi thi, cần xác định rõ mục tiêu đánh giá năng lực mà bạn muốn đạt được.
2. Xác định 4 lệnh hỏi: 4 lệnh hỏi để đánh giá mức giá mức độ tư duy của thí sinh, bao gồm:
– Lệnh hỏi nhận biết: Yêu cầu thí sinh nhận biết thông tin cơ bản và định nghĩa các khái niệm.
– Lệnh hỏi phân tích: Yêu cầu thí sinh hiểu và giải thích các khái niệm, quy tắc hoặc quy trình.
– Lệnh hỏi phân tích và đánh giá: Yêu cầu thí sinh phân tích thông tin, đưa ra nhận xét và đánh giá các quan điểm, lập luận hoặc giải đáp.
– Lệnh hỏi vận dụng: Yêu cầu thí sinh áp dụng kiến thức và kỹ năng đã học để giải quyết vấn đề hoặc thực hiện một nhiệm vụ cụ thể.
3. Tạo câu hỏi thi: Dựa vào mục tiêu đánh giá và bốn lệnh hỏi, bạn có thể tạo câu hỏi thi phù hợp. Câu hỏi nên được thiết kế sao cho thí sinh phải áp dụng kiến thức và tư duy để trả lời. Đồng thời, câu hỏi cần tăng dần mức độ tư duy từ nhận biết đến phân tích và đánh giá.
4. Đánh giá và phân loại: Sau khi thí sinh hoàn thành bài thi, câu trả lời của thí sinh sẽ được đánh giá và phân loại dựa trên mức độ tư duy và hiệu suất trong việc giải quyết các lệnh hỏi. Điều này giúp xác định năng lực của thí sinh và đưa ra kết quả đánh giá chính xác.
Lưu ý khi xây dựng câu hỏi TN đúng/sai
– Khi tạo câu hỏi TN đúng/sai điều quan trọng là phải liên kết chúng chặt chẽ với dữ liệu và thông tin đã được cung cấp qua hình ảnh, số liệu, dữ liệu, biểu đồ, sơ đồ…
– Khi xây dựng câu hỏi, quan trọng là liên kết các thông tin cụ thể và yêu cầu học sinh không chỉ nhớ lại thông tin mà còn phải hiểu, phân tích và áp dụng nó trong một ngữ cảnh mới. Các câu hỏi này phải dựa trên dữ liệu và hình ảnh đã được cung cấp để đảm bảo tính chính xác và liên quan.
